Verwarmen op hout? Hoe kan het goedkoper én gezonder?

In Vlaanderen is er nog een aantal mensen dat de woning verwarmt op hout. Meestal gaat het om ‘af en toe’ hout verbranden voor de gezelligheid, waarbij in de woning ook andere verwarmingstoestellen beschikbaar zijn. Een kleine groep mensen gebruikt enkel en alleen hout om hun woning te verwarmen. De stijgende energieprijzen leiden mogelijks ook heel wat anderen er toe om nog meer op hout te verwarmen. Ondanks dat het niet de belangrijkste energiebron is in Vlaanderen, is houtverbranding wel één van de grootste bronnen van ‘fijn stof’. Pak je het verkeerd aan, dan veroorzaak je met houtverwarming niet alleen luchtvervuiling, maar ook soms hele sterke hinder en gezondheidsrisico’s voor je omgeving, buren, jezelf en je gezin. Wat kan je hieraan doen?

Wat is het probleem?

Sowieso breng je bij elk soort verbranding verontreiniging in de lucht. Houtverbranding in huishoudelijke toestellen brengt in vergelijking met andere brandstoffen gemakkelijk veel meer luchtvervuiling met zich mee. Daarom kies je sowieso best een ander soort verwarming. Kan dit niet meteen, zorg er dan best voor dat je een zo goed mogelijk verbrandingsproces verkrijgt. Hoe beter de verbranding, hoe minder luchtvervuiling en hinder je zal veroorzaken. Daarnaast, en voor velen nog belangrijker: je verbruikt er meteen ook minder brandhout door. Dit kan door een juiste keuze bij aankoop en plaatsing van je toestel, goed onderhoud en gebruik van je installatie. Vergeet ook niet dat hoe beter je woning geïsoleerd is, hoe minder extra verwarming nodig is. Dat is dus sowieso de eerste stap.

Toestel

Oudere toestellen of tweedehands-toestellen bieden je geen enkele garantie dat je een efficiënt of zelfs veilig toestel hebt. Denk hierbij aan brandgevaar of risico op CO-vergiftiging! Vraag bij de aankoop van een toestel advies aan professionals. Koop je een toestel met té groot vermogen voor de ruimte die het moet verwarmen, dan zal je je toestel vaak op een té lage stand zetten.

Vraag goed na hoe je het toestel en de installatie moet onderhouden om veilig, gezond en in orde met de wetgeving te blijven. Zet dit in je agenda!

Houtstapel

Je brandstof kiezen 

Je kan kiezen om zelf je brandhout te verwerken vanaf de boom of om je brandhout eerder kant-en-klaar aan te kopen. Een goede brandhouthandelaar kan je garanties geven over de kwaliteit en het vochtgehalte van het brandhout.

Stook enkel met voldoende droog hout. Zo krijg je een véél hoger rendement, is je vuur veel gemakkelijker aan te maken en krijg je veel minder rook en ongezonde stoffen in de lucht (denk aan je buren!). Ook je risico op schoorsteenbrand vermindert.

Brandhout (‘stukhout’) moet gemiddeld twee jaar drogen. Droog hout herken je aan de galm als je 2 stukken tegen elkaar slaat. Vochtig hout klinkt dof.

Efficiënt, veilig én gezond stoken, kan je alleen met droog stukhout en onbehandeld houtafval. Zaagsel, krullen, schaafsel, … mogen niet. Houtmateriaal of –afval waarvan je niet zeker weet of het niet behandeld is, kan en mag je niet gebruiken. MDF, triplex, OSB, … zijn gemaakt van verlijmd houtstof of houtschilfers en bevatten sowieso extra chemische stoffen. De kleur van houtachtig materiaal alleen zegt je ook nog niets: er bestaan ook heel wat kleurloze producten om hout te beschermen tegen schimmel, ongedierte,…

Stoken bij windstil weer, mist, ‘temperatuursinversie’?

Hou rekening met de weersomstandigheden. Bij mist, windstil weer en ‘temperatuursinversie’ (let op het weerbericht), vermindert de trek in je schoorsteen en blijft de rook hangen rond je woning en bij de buren! Zo vergroot je het risico op geur- en rookhinder voor je buren sterk, maar ook het risico op CO-vergiftiging in je eigen woning. Sommige gemeenten verbieden dan ook het stoken op zulke dagen. Vraag dit zeker na bij de milieudienst van je stad of gemeente!

Het stoken zelf

Niet elk toestel werkt op precies dezelfde manier. Lees dus zeker altijd de gebruiksaanwijzing van je toestel en volg die op!

Maak je vuur slim aan, dan moet je veel minder brandhout gebruiken. Misschien kan je de ‘omgekeerde methode’ gebruiken, waarbij je het vuur bovenaan aanmaakt in plaats van onderaan het hout. Check je handleiding of vraag na bij je installateur.

Denk op voorhand hoe lang je wil dat je vuur brandt: voeg liever minder brandhout toe dan het vuur te moeten “smoren”. Een smeulend vuur geeft CO en meer rook!

Niet vergeten: ventileren!

Vuur heeft zuurstof nodig: bij het verbranden heb je dus de hele tijd verse lucht nodig. Afhankelijk van je type toestel zal je ook je woning mogelijks meer moeten ventileren tijdens het stoken.

Tot slot

In Vlaanderen zijn nog een aantal oudere houtkachels en open haarden in gebruik. Zeker die toestellen zijn sowieso niet efficiënt en vrij duur en ongezond in gebruik. Heb je zelf nog zo’n toestel, overweeg dan de aanschaf van een nieuwer, efficiënter toestel. Bekijk goed of je wel nog op hout wil stoken en of het niet interessanter is om voor een andere, gemakkelijkere en minder vervuilende energiebron te kiezen. Vergeet ook nooit dat je door verkeerd stoken zelfs met een goed toestel toch veel brandstof zal verspillen en je ongezonde lucht kan krijgen rond je woning.